Chemotherapie, bestraling, immunotherapie, hormoontherapie, operaties: de behandelingen van kanker zijn zwaar en leiden vaak tot fysieke, cognitieve en psychische klachten. Waardoor je aan het einde van de behandeling minder energie hebt en minder in staat bent tot werken dan net na de diagnose.

Dat geeft een extra uitdaging aan de werknemer. Want de buitenwereld verwacht juist dat hij, of zij, nu zo ongeveer wel beter is.

Behandelingen zijn complex, kunnen maanden tot jaren duren en verlopen, net als het herstel, onvoorspelbaar. Het is een continu proces van diagnostiek en aanpassing. Herstel is na het eerste jaar vaak nog niet eens aan de orde.

Een periode vol onzekerheid, die bovendien vaak botst met de vereisten vanuit de Wet verbetering poortwachter. Zo lukt het niet om na acht weken ziekte, als de diagnose en behandelstrategie nog niet helemaal duidelijk zijn, een Plan van Aanpak op te stellen. En als je na een jaar ziek zijn net herstelt van een behandeling is het wat veel gevraagd om al over een 2^e spoor na te denken.

De klachten variëren sterk van dag tot dag en van mens tot mens. Dit komt enerzijds door de diversiteit aan diagnosen en behandelingen: die brengen allemaal hun eigen klachten met zich mee. En zelfs bij gelijke diagnose en gelijke behandeling kunnen klachten tussen patiënten aanzienlijk verschillen.

Anderzijds kunnen ook de klachten zelf van dag tot dag fluctueren. Herstel na kanker volgt geen dus lineair patroon, maar verloopt grillig en onvoorspelbaar. Meer informatie hierover in de column 'Kronkelcurven'.

Vermoeidheid, pijn, cognitieve en psychische klachten zie je niet direct aan iemand, maar beïnvloeden wel degelijk werkvermogen, dagelijks functioneren en kwaliteit van leven.

De onzichtbaarheid van deze klachten bemoeilijkt begrip van collega’s, werkgevers en andere betrokkenen. Daarom is het van cruciaal belang dat je in je onderzoek ook aandacht besteedt aan deze verborgen uitdagingen. Het helpt je bij het geven van een passend advies dat recht doet aan de werkelijke situatie van de werknemer.

Deze werknemer heeft het gevoel dat de grond onder hem of haar is weggeslagen. Intense emoties, zoals verdriet en boosheid, kunnen elkaar snel afwisselen. Er heerst een gevoel van onherstelbare schade en weinig hoop voor de toekomst, ook in relatie tot het werk. Veelgehoorde opmerkingen zijn bijvoorbeeld:

“Kan ik ooit nog wel op mijn oude niveau functioneren?”

“Wil mijn werkgever me nu nog wel houden?”

“Ik ben net weer begonnen met werken en nu willen ze dat ik al kijk naar ander werk! Dat is toch belachelijk?”

Klik hier voor tips die je helpen als je in gesprek bent met een geëmotioneerde werknemer.

Je hebt ook mensen die de ziekte als een hinderlijke, maar tijdelijke onderbreking beschouwen en zo snel mogelijk weer aan het werk willen. Ze hebben minder behoefte om te praten over de ziekte zelf of over emoties. Dit komt tot uiting in opmerkingen zoals:

“We moeten het ook niet groter maken dan het is. Ik wil gewoon zo snel mogelijk weer opbouwen.”

“De behandelingen zijn klaar, nu kan ik me gelukkig weer volledig op mijn werk richten.”

Klik hier voor tips die je helpen als je in gesprek bent met een werknemer die zo snel mogelijk weer verder wil.

Deze werknemer heeft veel nagedacht, komt tot nieuwe inzichten over zichzelf en over het werk, en beschouwt deze reflectie als een positieve kant van de ziekte. Veelvoorkomende opmerkingen zijn:

“Misschien wil ik nu wel heel wat anders gaan doen.”

“Ik overweeg om minder te gaan werken, zodat ik meer tijd heb voor andere dingen.”

Klik hier voor tips die je helpen als je in gesprek bent met een werknemer die anders is gaan kijken naar werk en leven.